Promieniowanie ultrafioletowe, in. promieniowanie UV może mieć bardzo negatywny wpływ na ciało człowieka i to na wielu płaszczyznach. Pomimo tego, iż promienie emitowane przez słońce kojarzą się wszystkim z pozytywną energią, okazuje się, że zdecydowanie więcej mają negatywnych skutków niż tych pozytywnych. Nie oznacza to jednak, że należy zupełnie zrezygnować z przebywania na słońcu. Ważne jednak, by pamiętać o odpowiedniej ochronie. Co ważne! Jest ona potrzebna przez cały rok. Okazuje się bowiem, że szkodliwe rodzaje promieni UV są emitowane przez cały rok, także w okresie jesieni i zimy.

Czym jest promieniowanie UV?

Światło słoneczne jest niezbędne do życia roślin, zwierząt i ludzi – doskonale o tym wszyscy wiedzą. I właśnie z tego względu wiele osób wciąż bagatelizuje negatywne działanie promieniowania słonecznego, kojarząc je tylko i wyłącznie z złotobrązową opalenizną, będącą synonimem wakacyjnego wypoczynku. Tymczasem promieniowanie UV, które jest emitowane przez słońce przyczynia się do dużo poważniejszych konsekwencji, które zagrażają zarówno zdrowiu, jak i życiu człowieka. Aby zrozumieć istotę problemu, trzeba wiedzieć czym tak naprawdę jest promieniowanie ultrafioletowe, zwane popularnie promieniowaniem UV.

Promienie elektromagnetyczne emitowane przez słońce, tak naprawdę mają różną długość fal. W zależności od niej wyróżnia się:

• tzw. światło widzialne;
• podczerwień;
• promieniowanie ultrafioletowe (UV).

Promieniowanie ultrafioletowe z kolei dzieli się na promieniowanie:

• UVC;
• UVB;
• UVA.

Promieniowanie UVC nie ma większego wpływu na człowieka, gdyż niemal w całości pochłaniane jest przez dziurę ozonową, przez co nie dociera na ziemię.

Promieniowanie UVB to zaledwie 5% promieniowania, które dociera do Ziemi. Jego stężenie może mieć różną wartość w zależności od pory roku, a także pory dnia. Najwyższa przypada na letnie dni, w godzinach 10 – 15. Promienie UVB zatrzymywane są przez chmury, dlatego jego wartość spada w pochmurne dni. Promieniowanie UVB ma bardzo negatywny wpływ na ludzki organizm. Choć to właśnie ta część promieniowania odpowiada za pożądaną przez wielu opaleniznę, powoduje też groźne poparzenia, przyspiesza procesy starzenia, przyczynia się do rozwoju chorób skóry, a także chorób nowotworowych (popularny czerniak).

Promieniowanie UVA to część promieniowania słonecznego, które w największej bo aż w 95% ilości dociera na powierzchnię Ziemi. Siła jego natężenia jest niezależna od pory roku oraz pory dnia. Co istotne ten rodzaj promieniowania ultrafioletowego przenika przez chmury. Nie zatrzymuje go też szkło ani naskórek człowieka. Oznacza to, że promienie UVA wnikają w głębsze warstwy skóry (aż do skóry właściwej), niestety powodując w nich niebezpieczne zmiany. Promieniowanie UVA stosowane jest w lampach w popularnych solariach.

Promieniowanie UV i jego wpływ na ciało człowieka

Ciężko znaleźć osobę, która nie lubi promieni słonecznych. Słońce bez wątpienia dodaje energii i poprawia samopoczucie większości osób. Trzeba jednak pamiętać, że wpływ promieniowania słonecznego to nie tylko dobra energia i spora dawka witaminy D, ale też poparzenia słoneczne (poparzenia skóry), przebarwienia, przedwczesne starzenie się skóry, a także ryzyko poważnych chorób skóry. Promienie ultrafioletowe niestety wpływają na skórę człowieka w negatywny sposób, zwłaszcza jeśli jest ona narażona na ich działanie przez długi czas i nie jest odpowiednio zabezpieczona. Dawki promieniowania określane jako bezpieczne są naprawdę niewielkie. W dodatku każdorazową ekspozycję na nie powinno poprzedzać zastosowanie odpowiedniej ochrony, która ograniczy skutki promieniowania UV.

Szkodliwy wpływ na skórę promieni ultrafioletowych może mieć różne następstwa. Pierwsze z nich dotyczy jej przedwczesnego starzenia się (tzw. fotostarzenie). Duże ilości promieniowania UV przyczyniają się do powstawania wolnych rodników. Te zaś przyspieszają naturalne procesy starzenia się skóry, poprzez hamowanie produkcji kolagenu. W rezultacie przyczyniają się m.in. do utraty jędrności i sprężystości skóry oraz za sprawą ograniczenia produkcji elastyny zwiększają ryzyko powstawania głębokich zmarszczek.

Poddawanie skóry długotrwałemu działaniu promieni słonecznych sprzyja też występowaniu na jej powierzchni przebarwień. Poza względami estetycznymi, ich pojawienie się jest niebezpieczne ze względu na ryzyko namnażania się w ich obszarze komórek nowotworowych.

Nie można zapominać również o groźnych i niezwykle bolesnych poparzeniach słonecznych. W zależności od stopnia poparzenia w takiej sytuacji należy zastosować produkty chłodzące i redukujące nieprzyjemne skutki lub zwrócić się po pomoc lekarską, jeśli oparzenia słoneczne są znaczne i dotyczą dużego obszaru skóry.

Ochrona przeciwsłoneczna kontra promieniowanie UV

Przebywanie na słońcu jest jedynym, naturalnym sposobem na zapewnienie organizmowi odpowiedniej dawki witaminy D3, która pełni wiele istotnych funkcji. To także nieodzowny element wakacji. Dlatego zamiast zupełnie rezygnować z kąpieli słonecznych lepiej się do nich po prostu odpowiednio przygotować. Ochrona przeciwsłoneczna to przede wszystkim filtry (SPF) UVA i UVB, zawarte w produktach przeznaczonych do pielęgnacji całego ciała. Im wyższy filtr, tym lepsza ochrona przed negatywnym wpływem promieni słonecznych. W przypadku skóry wrażliwej, zaleca się stosowanie filtra SPF 50. Tak wysoki stopień ochrony przeciwsłonecznej powinno stosować się także u dzieci.

Ważny jest nie tylko rodzaj filtra, ale też sam sposób aplikacji produktu, który go zawiera. Trzeba bowiem pamiętać, że długotrwała ekspozycja słoneczna wymaga kilkukrotnego zastosowania ochrony przeciwsłonecznej. Nie wystarczy zastosować wybrany produkt jeden raz, tuż przed wyjściem na słońce. Należy go ponownie zaaplikować po upływie kilku godzin. Czas powtórnej aplikacji uzależniony jest od wielu czynników, w tym również składu wybranego produktu. Dlatego warto w tym względzie kierować się zaleceniami producenta danego kosmetyku zamieszczonymi na opakowaniu. Do odpoczynku nad wodą należy wybierać produkty wodoodporne, które zapewniają ochronę przeciwsłoneczną pomimo kontaktu z wodą, a także pamiętać o częstszej aplikacji preparatu.

Co ważne produkty przeznaczone do ochrony przed słońcem należy nakładać niezwykle starannie. Nie należy omijać żadnej partii skóry narażonej na bezpośredni kontakt ze słońcem. W miejscach szczególnie wrażliwych na działanie promieni słonecznych, jak na przykład twarz, warto postawić na produkty z wyższym filtrem. Należy pamiętać również o odpowiednim zabezpieczeniu głowy oraz oczu. Kapelusz lub czapka z daszkiem oraz okulary z polaryzacją powinny latem stawać się nieodzownym elementem garderoby.

Narażanie się długotrwałe promieniowanie UV bez wątpienia obarczone jest dużym ryzykiem i niesie ze sobą wiele negatywnych skutków, które przede wszystkim dotyczą skóry. Mowa tu zarówno o oparzeniach słonecznych, jak i przebarwieniach, fotostarzeniu, a także groźnych dla życia i zdrowia chorobach skóry. Ze względu na to, że ekspozycji na słońce nie da się zupełnie uniknąć, lepiej postawić na skuteczną ochronę przeciwsłoneczną. Ważna jest również kontrola czasu przebywania na słońcu, zwłaszcza w godzinach, w których promienie słoneczne mają największe natężenie. Zastosowanie wysokiego stopnia ochrony, w połączeniu z racjonalnym korzystaniem z kąpieli słonecznych, pozwala cieszyć się dobrą energią promieniowania słonecznego, korzystając z zasłużonego urlopu bez niepotrzebnego ryzyka.