Pajączki in. teleangiektazja są dość powszechnie występującym problemem. I choć zazwyczaj przypisuje się im znaczenie wyłącznie estetyczne, okazuje się, że ich obecność zwiastuje poważniejsze objawy dotyczące zaburzeń układu krążenia. Pajączki na nogach zazwyczaj poprzedzają pojawienie się żylaków, będących jednym z pierwszych objawów przewlekłej niewydolności żylnej, która może mieć poważne dla pacjenta następstwa. Pajączki naczyniowe najczęściej pojawiają się kończynach dolnych. Powstają w wyniku pękania naczyń krwionośnych. Wpływ na ich wystąpienie mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, do których przede wszystkim zalicza się prowadzony styl życia.
Jak powstają pajączki?
Pajączki naczyniowe wbrew powszechnej opinii nie są tylko i wyłącznie defektem estetycznym. Są problemem żylnym, który wymaga podjęcia konkretnych działań. Pod pojęciem pajączków (teleangiektazji) należy rozumieć pękające naczynka na nogach, które wyraźnie zaznaczają się tuż pod powierzchnią skóry w postaci charakterystycznych rozgałęzień. Ich pojawienie się często poprzedza, wystąpienie w późniejszym czasie wypukłych i wyraźnie widocznych, zgrubiałych żylaków. Popękane naczynka można z łatwością zauważyć, gdyż ich intensywny ciemnoczerwony lub fioletowy kolor mocno wyróżnia się na tle skóry. Średnica pajączków na nogach zazwyczaj nie przekracza 1 mm. W odróżnieniu od żylaków, będących ich zaawansowaną formą pajączki nie bolą. Dolegliwości bólowe towarzyszą pajączkom naczyniowym niezwykle rzadko.
Powstawanie pajączków naczyniowych in. teleangiektazji jest ściśle powiązane z funkcjonowaniem układu krwionośnego, a dokładniej nieprawidłowościami w jego obszarze. Pajączki tworzą się na skutek pękania naczyń krwionośnych zlokalizowanych tuż po skórą w wyniku nieprawidłowego krążenia krwi. Jeśli obecne w żyłach zastawki nie funkcjonują w prawidłowy sposób, wówczas przepływ krwi zostaje zaburzony. Następuje cofanie się krwi do powierzchniowego układu krwionośnego, w wyniku czego dochodzi do nadmiernego rozciągania ścian naczyń krwionośnych, co skutkuje ich pękaniem.
Przyczyny powstawania pajączków
Teleangiektazje na nogach są skutkiem nadciśnienie żylnego, które może być spowodowane niewydolnością żył wynikającą z ich zawężenia lub niedrożności lub też nieprawidłową pracą znajdujących się w żyłach zastawek. Istnieje kilka czynników które przyczyniają się do występowania pajączków naczyniowych. Zalicza się do nich m.in.:
- predyspozycje genetyczne;
- otyłość i nadwagę;
- ciążę;
- niewłaściwą dietę skutkującą niedoborem witamin;
- spożywanie alkoholu;
- wiek (pajączki mogą pojawiać się wraz z wiekiem, choć występują także u młodych osób);
- przebyte urazy kończyn oraz operacje;
- zażywanie niektórych leków;
- płeć (pajączki częściej pojawiają się u kobiet niż mężczyzn);
- długotrwałe przebywanie w wysokiej temperaturze;
- utrzymywanie przez długi czas ciała w pozycji siedzącej lub stojącej oraz zakładanie nogi na nogę.
Pajączki – metody leczenia
W leczeniu teleangiektazji na nogach wykorzystuje się leki zmniejszające przepuszczalność naczynek, których zadaniem jest także wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych oraz usprawnienie funkcjonowania naczyń żylnych, jak i zabiegi zamykające naczynka na nogach m.in. z wykorzystaniem lasera.
W zwalczaniu pajączków naczyniowych zaleca się stosowanie leków oraz kremów i maści stosowanych miejscowo zawierających takie substancje jak:
- wyciąg z kasztanowca;
- diosmina;
- wyciąg z pestek winogron;
- escyna;
- rutyna;
- wyciąg z ruszczyka kolczastego;
- hesperydna;
- trokserutyna.
Niektóre z preparatów przeznaczonych do stosowania miejscowego w postaci maści i kremów są dostępne bez recepty. Można stosować je w ramach profilaktyki, jednak warto w tym celu skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Laseroterapia in. obliteracja laserowa to jedna z popularniejszych metod leczenia pajączków polegająca na laserowym zamykaniu naczynek przy pomocy wiązki światła lasera. Zabieg ten odbywa się w pozycji leżącej. W celu zminimalizowania dyskomfortu odczuwanego przez pacjenta, skórę w miejscu poddawanemu działaniu lasera uprzednio smaruje się żelem chłodzącym. Pierwsze rezultaty zabiegu widoczne są po około 4 – 8 tygodniach. Przez cały czas rekonwalescencji należy ściśle stosować się do zaleceń lekarza, zwłaszcza tych, które dotyczą aktywności fizycznej, oraz poddawać regularnym kontrolom lekarskim.
Kolejną z metod leczenia pajączków jest skleroterapia. Polega na podaniu do światła naczynia preparatu chemicznego, którego zadaniem jest podrażnienie śródbłonka naczynka, co powoduje wewnątrz niego szereg reakcji i w konsekwencji prowadzi do jego zamknięcia. Co ważne naczynie krwionośne do którego ma zostać wprowadzona substancja, musi najpierw zostać całkowicie oczyszczone z krwi. Do tego celu stosuje się kontrolowany ucisk lub wypłukuje się naczynie krwionośne roztworem z solą fizjologiczną.
Skleroterpia jest najbardziej inwazyjną metodą leczenia pajączków. Efekty zabiegu pojawiają się po około 4 – 6 tygodniach. Rezultaty podobnie, jak w przypadku pozostałych metod usuwania pajączków uzależnione są w dużej mierze od przestrzegania zaleceń lekarza oraz eliminacji czynników przyczyniających się do powstawania pajączków naczyniowych.
Pajączki na nogach i ich profilaktyka
Warto pamiętać, że pajączki naczyniowe to nie tylko defekt estetyczny, ale też wyraźny sygnał, informujący o tym, że układ żylny nie funkcjonuje prawidłowo. Dlatego ich obecności nie można bagatelizować. Nie czekając na to, aż w ich miejsce pojawią się żylaki oraz obrzęki nóg, będące dowodem przewlekłej niewydolności żylnej, nawet w przypadku pękania niewielkich naczyń krwionośnych należy skonsultować się z lekarzem. Diagnostyka i leczenie pajączków uzależnione jest przede wszystkim od stopnia zaawansowania dolegliwości. Pomocne w jego określeniu jest badanie USG Doppler żył, które lekarz może zalecić w celu ustalenia przyczyn odpowiedzialnych za pękanie naczynek i wyboru najlepszej metody leczenia.
Duże znacznie zarówno dla powodzenia procesu leczenia, jak i ograniczenia ryzyka ponownego wystąpienia pajączków odgrywają działania profilaktyczne podejmowane przez pacjenta. Wśród nich kluczową rolę odgrywa eliminacja czynników pogarszających kondycję układu żylnego. Aby pozbyć się pajączków na dobre należy unikać opalania i noszenia butów na wysokim obcasie oraz pończoch i obcisłej odzieży wywołującej długotrwały ucisk, co prowadzi do zaburzeń krążenia krwi w układzie żylnym. Warto zadbać też o zdrową dietę, która pomoże utrzymać prawidłową masę ciała, a także codzienną dawkę aktywności fizycznej. Ruch nie tylko poprawia krążenie krwi, ale także pomaga walczyć z otyłością, przyczyniającą się w dużej mierze do występowania pajączków.
Pajączki to nie tylko defekt natury estetycznej, ale także objaw zaburzeń w obrębie funkcjonowania żył, którego nie można bagatelizować. Zmiana trybu życia, unikanie czynników przyczyniających się do powstawania pajączków oraz wybór odpowiedniej metody leczenia to najlepszy sposób na skuteczną walkę z pękającymi naczynkami.
